Olimlar hatto uni alohida toifaga ajratib, bu xilma-xillikning barchasini "qo'ziqorinlar saltanati" deb atashgan. Bu bejiz emas, chunki bugungi kunda ularning deyarli 100 000 ga yaqin navlari ma’lum!

Qo‘ziqorinlar ta’mga boy va issiqlik bilan ishlov berishga moslashuvchan. Shu bilan birga, ular alohida ehtiyotkorlikni talab qiladi. Chunki iste'molga yaroqli va zaharli qo‘ziqorinlar ko‘pincha bir-biriga juda o‘xshaydi.

Zaharni mazali mahsulotdan farqlash uchun oddiy qoidani yodda tutish kerak: kesilgan joyda et o‘z rangini o‘zgartiradi. Bundan tashqari, qaynatish paytida zaharli qo‘ziqorinlar bosh piyozni to‘q ko‘k rangga bo‘yaydi.

Oshpazlarning iste'molga yaroqli sevimli navlari quyidagilar: oq, shoxona, oddiy lisichka, kuzgi sarsabil, yashil siroyejka, maslenok, quloqsimon sarsabil, ramariya, moxovik, shampinon. 

Oshpazlar qo‘ziqorinlarni xom va quritilgan, marinadlangan va shunchaki tuzlangan holda ishlatishni yaxshi ko‘radilar. Biroq, haqiqiy shinavandalar yaxshi biladilar: asosiysi — ziravor, ya’ni qo‘ziqorin ishtirok etadigan masalliqlar kombinatsiyasi.

Qo‘ziqorinlarga piyoz, sarimsoq va petrushka juda mos keladi. Ammo tabiiy hidini yo‘qotmaslik uchun lavr yaprog‘i, chinnigul va quruq kashnichni qo'shmagan ma’qul, ayniqsa suyuq taomlarga.

Gruzinlar qo‘ziqorinlarni piyoz qo'shib ketsi sopol idishida yoki qo‘ziqorinli palov tarkibida pishirishni yaxshi ko‘radilar. Darvoqe, nima uchun ularni pirog va ruletlarda pishirmaslik yoki xinkali va chuchvaralarda pishirmaslik kerak?..

Aytgancha, tryufel — dunyodagi eng qimmat qo‘ziqorin. Fransiyada tryufelni u o‘sadigan yerdan ajratib olish uchun maxsus o‘rgatilgan it va cho‘chqalardan foydalaniladi.