10 წლის წინ ქართულ ვირტუალურ სივრცეში კულინარიული ბლოგი “რატატუი” გამოჩნდა. იმდროინდელი კულინარიული ვებგვერდებისგან განსხვავებით, რატატუის ავტორები რეალურ, საკუთარ სამზარეულოში მომზადებულ კერძებზე გვიყვებოდნენ, მადისაღმძვრელ ფოტოებს თავად იღებდნენ, რაც დიდი იშვიათობა იყო იმ პერიოდში.
ჩვენი დღევანდელი სტუმარი, რატატუის თანაავტორი, ნინო ჯანანაშვილია. ნინო უკვე 7 წელია ოჯახთან ერთად აშშ-ში, სან ფრანცისკოსთან ახლოს, სილიკონ ველიში ცხოვრობს, მუშაობს ფეისბუქში, ხარისხის კონტროლის ანალიტიკოსად ბრენდების უსაფრთხოების გუნდში.
“რატატუი ერთ-ერთი პირველი ქართულენოვანი ფუდ ბლოგი იყო. სხვა კულინარიული ვებსაიტებისგან თუ გვერდებისგან გამოარჩევდა ის, რომ ყველაფერი რასაც ვწერდით, ჩვენს საკუთარ სამზარეულოში მზადდებოდა. Მაშინ, დაახლოებით 10 წლის წინ, ეს სიახლე იყო, რადგან თითქმის ყველა ვებსაიტსა თუ ჟურნალში თარგმნილი და დაუტესტავი რეცეპტები ქვეყნდებოდა.
პროფესიონალური ფოტოკამერით მუშაობამ წარმატებას ნამდვილად შეუწყო ხელი - იმის მიუხედავად რომ ფოტოების უმეტესობა პროფესიონალური ხარისხის ფუდ ფოტო არ იყო. დღეს რომ ვუყურებ, ვფიქრობ ბევრ ფოტოს სხვაგვარად გადავიღებდი, კომპოზიციას, სტილს, დეკორს, კამერის, სინათლის მიმართულებას…
ყველაფრის მიუხედავად, “რატატუიმ” სიახლე ნამდვილად შემოიტანა მაშინდელ კულინარიულ ონლაინ სივრცეში. ბლოგი ძალიან პოპულარული გახდა, უამრავი ადამიანი გვწერდა ფეისბუქის გვერდზეც და ბლოგზეც. ვპასუხობდით ყველა კითხვას, ვუმხელდით კერძის მომზადების ყველა საიდუმლოს, ვტესტავდით უამრავ მეთოდს და იდეას, ვაქვეყნებდით ნაბიჯ-ნაბიჯ ფოტოებს დეტალური ინსტრუქციით. მაშინ მკითხველთან ასეთი უშუალო, პირდაპირი და ორმხრივი კომუნიკაცია, მონიტორს მიღმა ავტორთან ემოციის გაზიარება დამკვიდრებული არ იყო და ჩვენს სივრცეში ეს შევცვალეთ.
თბილისში ცხოვრებისას ჩემი საქმე და ჰობი ერთმანეთს შევუთავსე, ვმუშაობდი მედია პალიტრაში ჟურნალ “გემრიელია”-სა და ვებგვერდ gemrielia.ge - შექმნასა და განვითარებაზე.
მე და ეკა, რატატუის ავტორი, ერთმანეთს შევხვდით ონლაინ ფორუმ.გე-ზე, სადაც ის ფრანგულის მასწავლებელს ეძებდა და მე გამოვეხმაურე, ფრანგულის სწავლების პარალელურად აღმოვაჩინეთ რომ კულინარიის სიყვარულიც გვაერთიანებდა. თავისუფალ დროს ვწერდი ფორუმ.გე-ს კულინარიის განყოფილებაში და უამრავი საინტერესო ადამიანი გავიცანი, რომელთანაც დღემდე ვურთიერთობ. Მაშინ გადავწყვიტეთ ბლოგის გაკეთება. ეს საქმე იმ დროს უდიდეს სიამოვნებას მანიჭებდა, სპეციალურად ვიყიდე კარგი ფოტოკამერა, უამრავი აქსესუარი, ლამაზი თეფშები, დეკორი. Ბლოგი ძალიან პოპულარული გახდა და რამდენჯერმე ტვ-სა და რადიოშიც მოვხვდით ამ ნიშნით. სამწუხაროდ, ამჟამად რატატუი გათიშულია ტექნიკური პრობლემების გამო.
ვცხოვრობ ჩრდილოეთ კალიფორნიაში, San Francisco Bay Area. ეს არეა დანარჩენი ამერიკისგან ძალიან განსხვავდება, საოცრად მრავალფეროვანი და შერეულია. ამის მიზეზი უპირველესად ისაა, რომ აქ არის მსოფლიოს ე.წ. Tech Hub, შესაბამისად მსოფლიო მასშტაბით უამრავ ემიგრანტს იზიდავს. აქ არაფერია ტრადიციულ-ამერიკული, როგორც მაგალითად მიდ-ვესტის ან სამხრეთის შტატებში, ყველას თავისი ტრადიციები ჩამოაქვს. კალიფორნიაში უამრავი ლათინო ცხვრობს, შესაბამისად პოპულარულია მექსიკური და ლათინური ამერიკის სხვა ქვეყნების სამზარეულოები. ასევე იპოვით ყველანაირ აზიურ კერძს. გვაქვს რამდენიმე ქართული რესტორანიც, რომლებიც, იმედია, მეტად დაიხვეწება.
სახლში ხშირად ვამზადებ ქართულ კერძებს. ცხოვრების სწრაფი ტემპიდან გამომდინარე, საათობით ქურასთან დგომას ვერ ვახერხებ, მაგრამ გარეთ ჭამა, ე.წ. Take out, გაყინული ნახევარფაბრიკატები და ფასტფუდი აკრძალულ სიაში შედის და ყველას სახლში მომზადებული სადილის ჭამას “ვაიძულებ”. ვცდილობ მენიუში ჩავრთო მეტი ახალი ხილი და ბოსტნეული, პარკოსნები, ნაკლები ხორცი, ნაკლები ცხიმი და შაქარი. აქაური ტკბილეული გულის წასვლამდე ტკბილია, ამიტომ სახლში ვაცხობ კექსებს, cookies, სადაც ცხიმს და შაქარს ვაკონტროლებ.
როგორ მიხვედი კულინარიამდე? რა იყო ინსპირაცია?
ჩემი კულინარიული თავგადასავალი დაიწყო დიუმას ფრანგული ენის ცენტრში, როცა ხელში პირველად ავიღე ფრანგული პრიალა კულინარიული ჟურნალები, ლარუს გასტრონომიკის დასურათებული ენციკლოპედია და ფრანგი შეფების წიგნები. მას შემდეგ ფრანგული კულინარია ჩემს საყვარელ ტოპ სამეულში შედის ქართულთან და იტალიურთან ერთად. ფრანგული ბლოგებიდან ვისწავლე კონდიტერია, ნამცხვრების, კრემების, ბისკვიტების მომზადება, უამრავი ხრიკი, დეტალი, რომელიც თითქოს არაფერია, მაგრამ შედეგს ცვლის. ჩემთვის საოცარია ის მოთმინება და მეცნიერული მიდგომა, როგორიც ფრანგებს აქვთ საკვების მიმართ.
კერძი რომელიც შევარჩიეთ, Pulled pork - დანაწევრებული ღორის ხორცი, ტრადიციული ამერიკული კერძია, რომელსაც ამზადებენ გრილზე, ღუმელში ან ახლა უკვე Instant Pot-შიც (Slow cooker)
არსებითად, ეს არის ღორის ბეჭის ნაჭერი, რომელიც იშუშება, იწვება საშუალო ტემპერატურაზე დიდი ხნის განმავლობაში, სანამ ჩანგლით არ დაიშლება. მაგრამ ღორის "ძაფები" უნდა დარჩეს ტენიანი, ნაზი, რბილი, წვნიანი და არომატული -რისი მიღწევაც შედარებით რთულია და ამაშია კერძის მთელი საიდუმლო.
არ არსებობს ამ კერძის ერთი უნივერსალური რეცეპტი, მაგრამ ყოველთვის უცვლელია მომზადების ტექნიკა.
უპირველეს ყოვლისა, სწორად უნდა აირჩიოთ ხორცის ნაჭერი. Საუკეთესოა ბეჭის და მხრის ნაწილი, საშუალოდ ცხიმიანი. სჯობს იყოს 1 დიდი ნაჭერი, ვიდრე 2-3 პატარა, რადგან დიდი ზომის შემთხვევაში ხორცი უფრო წვნიანი და ნაზი რჩება. სითხე, რომელშიც ხორცი იშუშება ჩვენს გემოვნებაზეა დამოკიდებული და შეიძლება იყოს ლუდი, ბულიონის და ბარბექიუ სოუსის ნაზავი, ღვინო, წყალი და დაჭრილი ბოსტნეული. ხორცი მზადდება 4-5 საათი დაბალ ტემპერატურაზე, მიირთმევენ სალათა კოლსლოუსთან ერთად (რომლის რეცეპტსაც გასტრო გიდის საიტზე იპოვით), პიურესთან, მორჩენილი ხორცით ამზადებენ ბურგერებს, სენდვიჩებს, ტაკოს, ბურიტოს და ა.შ.
ქვემოთ გთავაზობთ ორ ვარიანტს, აირჩიეთ რომელიც უფრო მისაღებია ან რომლის ინგრედიენტებიც ადვილად ხელმისაწვდომია მომზადების მომენტისთვის.
ღორის ბეჭის ან მხრის ნაჭერი - 2.7-3 კგ
თხევადი კვამლი (Liquid smoke) 1 ჩ.კ (სურვილით, ამატებენ როცა გრილის გარეშე ამზადებენ, მაგალითად ღუმელში)
ხორცზე წასასმელი სუნელების მიქსი:
შებოლილი ან ჩვეულებრივი პაპრიკა - 2 ს.კ
ნივრის ფხვნილი 2 ს.კ (ან 3-4 ნივრის კბილი)
მარილი - 1 ს.კ
შავი პილპილი - 1 ჩ.კ ან გემოვნებით
ყავისფერი შაქარი - 2 ს.კ
სოუსისთვის:
500-700 მლ ლუდი
1 დიდი ხახვი
ან მეორე ვერსია:
1-1.5 ჭიქა ბულიონი (საზომად გამოიყენება 250 მლ-იანი ჭიქა)
1 ჭიქა ბარბექიუს სოუსი
1 დიდი ხახვი
გააცხელეთ ღუმელი 150 ° C|300F
აურიეთ ერთმანეთში შებოლილი პაპრიკა, ნივრის ფხვნილი ან დაჭყლეტილი ნიორი, მარილი, შაქარი და ახლად დაფქული შავი პილპილი.
მოაცილეთ ხორცს ზედმეტი ცხიმი და კანი.
დასერეთ ხორცის ზედა ფენა ბასრი დანით. შეაზილეთ მომზადებული სანელებლების ნაზავი.
მოათავსეთ დაჭრილი ხახვი ღრმა ჭურჭელში, დაადეთ ზემოდან ღორის ხორცი, ცხიმიანი მხარე ზემოთ. დაასხით ლუდი და თხევადი კვამლი (თუ იყენებთ) ხორცის გარშემო.
მჭიდროდ დაფარეთ ჭურჭელი ალუმინის ფურცლით (ფოლგით) და შედგით ღუმელში 4-4.5 საათით, პერიოდულად ხორცი დანამეთ თავისივე სოუსით; საჭიროების შემთხვევაში დაამატეთ მეტი ლუდი (თუ სოუსი დაშრება ან ძალიან დაიკლებს).
4 - 4.5 საათის შემდეგ მოაცილეთ ფოლგა და გააგრძელეთ შეწვა კიდევ დაახლოებით 30-40 წუთის განმავლობაში, სანამ ღორის ხორცის ცენტრი არ მიაღწევს 82 ° C | 180F ხორცის თერმომეტრზე. (დრო პირობითია, შეიძლება ცოტა მეტი ან ნაკლები დასჭირდეს, დამოკიდებულია ხორცზე, ღუმელზე… მთავარია არ გამოშრეს ხორცი მაგრამ ზემოდან სასიამოვნოდ მოიბრაწოს.)
გამოიღეთ ღუმელიდან ღორის ხორცი, ისევ დააფარეთ თავისივე ფოლგა და დატოვეთ მინიმუმ 30 წუთით.
ამის შემდეგ გადმოიღეთ ხორცი, მოაცილეთ არასასურველი ცხიმი და ჩანგლით დაანაწევრეთ. დარჩენილი სოუსი გაწურეთ და მოასხით ხორცს რამდენიც გსურთ.
თუ მეორე სოუსს აირჩევთ, შეურიეთ ერთმანეთს ბულიონი, ბარბექიუს სოუსი, თხევადი კვამლი (თუ იყენებთ). დაასხით ხორცს და მოამზადეთ იგივე წესით როგორც ზემოთაა აღწერილი. დანაწევრებულ ხორცს მოასხით გაწურული მორჩენილი სოუსი.
პირადად მე თხევადი კვამლის არომატი ცოტა მძაფრი მეჩვენება და ვერ შეედრება გრილის ბუნებრივ არომატს, ამიტომ ვტოვებ ხოლმე, ბარბექიუ სოუსს უკვე აქვს შებოლილი არომატი, რომელიც ძალიან უხდება ხორცს.